In deze laatste fase is vermoeidheid een veel voorkomende klacht. Toch bestaat de kans dat je ‘s nachts niet kunt slapen. Lig je ook wakker in het donker, terwijl de piekergedachten over elkaar heen buitelen? Bijvoorbeeld over pijn, over afscheid nemen, over het sterven zelf of over wat er na de dood is?
Een geloofsovertuiging kan geruststelling brengen, omdat je weet dat je naar een plek van vrede en liefde gaat. Maar het kan ook angst geven, omdat je misschien vreest voor het oordeel dat wordt geveld.
Angst voor de dood kan ook gaan om de mensen die je achterlaat. Misschien maak je je zorgen over hoe je partner zonder jou verder kan leven. Of hoe je kinderen straks verder moeten.
Herken je deze gedachten en gevoelens? Of ervaar je andere angsten of gevoelens van onrust? Leg dan eens een notitieboekje of blocnote naast je bed. De vragen, overpeinzingen en gedachten die ’s nachts bij je opkomen, kun je dan direct opschrijven. Zo maak je je hoofd leeg, die piekergedachten staan nu op papier. De volgende dag kun je er dan rustig naar kijken. Zijn die nachtelijke gedachten dan nog steeds relevant? Je kunt er overdag rustiger op reflecteren en eventueel ook met andere mensen over praten.
Praten lucht op
Of je het nou met of zonder notitieboekje met nachtgedachten doet, praten lucht enorm op. Altijd. Vertel anderen waar je bang voor bent, waar je over piekert, welke gedachten steeds weer bij je op komen.
Het helpt om met verschillende mensen te praten. Bijvoorbeeld met je partner, met een goede vriend(in), met je arts en met een geestelijk verzorger.
Sommige angsten, zoals voor pijn, stikken of in coma raken, kunnen zorgprofessionals wegnemen met informatie en concrete oplossingen. Voor andere gevoelens zijn er misschien geen pasklare oplossingen, maar wel geruststellingen die je angsten kunnen verminderen.
Overigens: als je angsten verminderen, neemt je pijn vaak ook af. En dat komt dan ook weer je nachtrust ten goede.