Omgaan met onbegrip

Natuurlijk, het zijn maar woorden. Toch kan het hard aankomen als iemand een onhandige opmerking maakt. Bijvoorbeeld over je ziekte, of over hoe je eruitziet. Over hoe je je zou moeten voelen of wat je zou moeten doen. Ook kan het je raken als je naasten niet helemaal lijken te begrijpen wat je doormaakt of hoe je je voelt. Hoe ga je om met onbegrip en onhandigheid?

Onbegrip vanuit de omgeving

Bij het vertellen over je diagnose kunnen mensen je zowel positief als negatief verrassen. Je kunt veel steun ervaren van iemand, of misschien teleurgesteld zijn in een reactie. En soms kan iemand reageren op een manier die zelfs onaangenaam is voor jou.

Ook later in je ziekteproces kunnen mensen het lastig vinden om met je te praten. Of ze kunnen zich niet goed inleven in jouw situatie.

Onbegrip vanuit de omgeving kan voor onhandige of zelfs onprettige momenten zorgen. Ook kan het je een eenzaam gevoel geven, omdat je je niet begrepen voelt.

Wat je bijvoorbeeld kunt tegenkomen:

• Iemand vertelt je een naar verhaal over een andere persoon met kanker.
• Omdat iemand meteen komt met oplossingen of hoopvolle gedachten aandragen, voel jij geen ruimte om je gevoel te delen.
• Je krijgt verhalen te horen over alternatieve behandelingen en daarbij horende wonderbaarlijke genezingen.
• Iemand zegt dat je er goed uitziet, om je op te vrolijken of beter te laten voelen, terwijl je juist veel pijn hebt of je ellendig voelt.
• Er worden ongepaste opmerkingen of grappen gemaakt.
• Iemand om wie je geeft neemt afstand, vermijdt contact of verdwijnt zelfs helemaal uit je leven. Je diagnose kan voor die persoon confronterend of te ingewikkeld zijn.

Hoe ga je om met onbegrip

Als iemand belangrijk voor je is en als je graag steun en begrip zou willen krijgen van deze persoon, dan is het belangrijk om eerlijk te zijn. Hoe lastig het ook kan zijn, zeg wat de onhandige opmerking of de uiting van onbegrip met je doet.

Een paar communicatietips:

• Vertel wat er in je omgaat, spreek hierbij in de ik-vorm.
• Vermijd het om de ander te beschuldigen, hij/zij bedoelde het immers niet slecht.
• Welke reactie had je liever gehad? Geef dit aan.

‘Het is kwetsend omdat iemand geen inleving toont in hoe het voor jou is en hoe het echt met je gaat, maar van alles invult. Vaak slaat zo’n opmerking je totaal uit het lood, logisch ook. Wat moet je zeggen? Het antwoord is wat mij betreft vrij simpel: ‘Wat zeg jij nou?’. Die directheid is misschien even schrikken voor de ander, maar echt, je mag best een beetje lomp zijn. Je hebt al genoeg aan je hoofd. Daarbij helpt het om vanuit jezelf te praten en geen verwijten te maken. Zeg bijvoorbeeld: Je opmerking heeft mij gekwetst. Voor mij is dit niet helpend.’ – Psycholoog Ellen Huijsmans

Hoe ga je om met ongevraagde adviezen

Een dieet dat je echt zou moeten volgen. Een boek dat je echt zou moeten lezen. Veel mensen willen je helpen door het geven van advies. Maar je zit niet altijd te wachten op goede raad.

Wat kun je doen?

• Ga er van uit dat een advies met de beste bedoelingen wordt gegeven. Iemand wil je graag helpen.
• Wat je ook gaat doen met het advies, het is goed om te laten merken dat je het gebaar waardeert. Eventueel kun je daarna aangeven welke keuzes je zelf maakt.
• Wees eerlijk over je behoeften. Heb je bijvoorbeeld liever een luisterend oor dan advies? Geef dat aan.

‘De kanker is al een hele tijd stabiel, mijn omgeving vergeet daardoor soms dat ik toch ernstig ziek ben. Een veel gehoorde opmerking is: ‘Wat zie jij er goed uit’, maar dat voelt niet altijd zo.’ – Anoniem

Eenzaam gevoel na tegenvallende reactie

Het kan veel emotie bij je opwekken als je een teleurstellende reactie krijgt van een naaste. Dat deze persoon die dicht bij je staat niet begrijpt wat jij doormaakt, kan een eenzaam gevoel geven. Lees hier meer over omgaan met een eenzaam gevoel.

Begripvol contact met lotgenoten

Het kan heel fijn zijn om contact te hebben met mensen die hetzelfde beleven als jij. Bij lotgenotencontact, bijvoorbeeld met een buddy of op bijeenkomsten bij BVN, ben je ‘onder elkaar’ en hoef je even niets uit te leggen. En kun je soms ook samen lachen om de onhandige opmerkingen die mensen soms tegen je maken.

‘Ik ben voor het eerst naar een bijeenkomst voor lotgenoten geweest. Dit was een drempel waar ik over moest stappen, maar wel zinvol. Wat verbindt is een ziekte, maar daardoor gaan de gesprekken wel direct over iets wezenlijks.’ – Saskia

Bronnen
Kanker.nl
Boek ‘Sterkte met je tumor! Communicatietips bij kanker’ van Paula Bakhuis