Slapen en ontspanning

Leven met uitgezaaide borstkanker vraagt op verschillende manieren veel van je lichaam en van je hoofd. De ziekte en de behandeling vergen veel energie, net als de afspraken en onderzoeken in het ziekenhuis. Ook voel je waarschijnlijk vaak spanning, bijvoorbeeld bij het wachten op de uitslag. Je probeert je ‘normale’ leven zo veel mogelijk in stand te houden. En je staat eigenlijk de hele tijd ‘aan’ om te verwerken wat de ziekte en de behandelingen met jou, je omgeving en je leven doen. Om dit allemaal te kunnen volhouden, is het belangrijk om goed en voldoende te slapen en te ontspannen. Zo kunnen je hersenen en je lichaam zich opladen en herstellen.

Slapen

Het is goed mogelijk dat je niet altijd even goed kunt slapen. Je komt bijvoorbeeld moeilijk in slaap, je wordt regelmatig wakker of je ontwaakt ‘s ochtends veel te vroeg.

Het kan ook zijn dat je wel voldoende slaapt, maar dat de slaapkwaliteit slecht is. Denk bijvoorbeeld aan een lichte slaap, slaapwandelen of last hebben van nachtmerries.

Mogelijke klachten door slaapproblemen

Als je slaapproblemen hebt, kan dat invloed hebben op je dagelijkse leven. Je kunt dan klachten krijgen zoals:

• Vermoeidheid.
• Niet helder kunnen denken.
• Niet goed tegen stress of drukte kunnen.
• Somber of prikkelbaar zijn.
• Niet kunnen genieten van de dingen die je doet.

Oorzaken van slaapproblemen

Je slaapproblemen kunnen verschillende oorzaken hebben. Misschien ben je angstig, verdrietig of gespannen en pieker je veel. Of je hebt lichamelijke klachten die je wakker houden, zoals pijn, misselijkheid, hoesten, jeuk of onrust.

Het kan ook zijn dat je slaapritme is verstoord, omdat je overdag veel slaapt, waardoor je ‘s avonds niet in slaap kunt komen.

Slecht slapen kan ook een bijwerking zijn van de behandeling of van de medicijnen die je gebruikt.

Zoek hulp bij slaapproblemen

Heb je last van slaapproblemen? Vertel dit aan je (huis)arts, ook als die er niet naar vraagt. Samen kunnen jullie kijken of er iets aan te doen is.

Heb je bijvoorbeeld last van pijn, dan kun je misschien extra pijnstillers krijgen. Bij jeuk kunnen een zalf of medicijnen helpen. Blijkt het slechte slapen een bijwerking te zijn van medicatie, dan kan de arts kijken of hier iets aan te doen is (bijvoorbeeld door het geven van een lagere dosis).

Kun je je lichaam niet voldoende ontspannen? Je kunt de arts vragen om een doorverwijzing naar een fysiotherapeut voor ontspanningsoefeningen, of naar een psycholoog voor cognitieve gedragstherapie. Ook een ergotherapeut kan je helpen met zoeken naar een betere balans tussen activiteit en rust.

Eventueel kan de arts slaapmiddelen voorschrijven.

Wat kun je zelf doen bij slaapproblemen?

Je kunt dingen doen of laten, waardoor de kans groter wordt dat je een goede nachtrust hebt.

• Ga overdag minstens een uur naar buiten.
• Zorg dat je overdag voldoende ontspant.
• Maak je slaapkamer fijn om in te slapen: schoon, goed gelucht en zonder afleidende dingen (zoals bijvoorbeeld een televisie).
• Eet vanaf twee uur voordat je gaat slapen geen zware dingen. Heb je toch trek, kies dan bijvoorbeeld voor kwark of fruit.
• Drink vanaf zes uur voordat je gaat slapen geen koffie.
• Drink ‘s avonds geen zwarte of groene thee, ijsthee, cola, energiedrank of andere drankjes waar cafeïne in zit.
• Drink geen alcohol. Van alcohol val je misschien wel in slaap, maar je slaapt onrustiger en wordt vaker wakker.
• Leg je telefoon, tablet of laptop weg, het liefst 1 tot 2 uur voordat je gaat slapen. Niet alleen kan het licht van het beeldscherm je slaap verstoren, je kunt ook onrustig worden door dat wat je kijkt.
• Zet een uur voordat je gaat slapen de TV uit. Zorg ervoor dat je ‘s avonds niet iets kijkt dat te spannend of verdrietig is.
• Doe een half uur voordat je gaat slapen iets dat je ontspant, bijvoorbeeld ontspanningsoefeningen. Een massage of seks kan ook fijn zijn.
• Ga op een vaste tijd naar bed en sta steeds om dezelfde tijd weer op. Je lichaam went daardoor aan het ritme.
• Leer jezelf vaste gewoontes, zo weet je lichaam dat het tijd is om te slapen. Bijvoorbeeld: tandenpoetsen, kleding voor morgen klaarleggen, nog een kwartiertje lezen.