Praten over het levenseinde is niet makkelijk, maar het geeft jou en je omgeving wel rust en steun. Neem hier de tijd voor. En leg je wensen vast op papier. Zo wordt het concreet. En natuurlijk kunnen je je wensen daarna nog veranderen. Onthoud dat je op elk moment van gedachten mag veranderen. Het zijn uiteindelijk jouw keuzes, waar jij je het best mee moet voelen.
Praten over je wensen
Het kan helpen om nu ook al na te denken en te praten over je levenseinde. Ook omdat je wensen nog kunnen veranderen. Maar hoe doe je dat? Een paar tips.
- Bedenk met wie je het liefste wil praten. Dat kan je partner zijn, maar ook een van je kinderen, je huisarts of je geestelijk verzorger. Of allemaal.
- Kies een moment waarop jullie, met alle aandacht en tijd voor elkaar, kunnen praten.
- Misschien wil je deze momenten ondersteunen met een symbool. Zo werkt het voor sommige mensen om er bijvoorbeeld een mooie steen, beeldje of knuffel bij te pakken zodat deze symbool staat voor een moment om hierover te praten met elkaar.
- Denk na over de locatie: een rustige plek of tijdens een wandeling, waar je niet gestoord kunt worden door telefoon, mail of onverwachts bezoek.
- Wil je met de (huis)arts hierover praten? Boek dan een dubbel consult, dan heb je twee keer zoveel tijd voor jullie gesprek.
- Een gesprek hoeft niet lang te zijn: een kwartier of halfuur is soms al voldoende.
- Vaak is één gesprek niet voldoende. Sommige onderwerpen wil je even laten bezinken, verder overdenken en er later nog eens op terugkomen.
- Bereid vooraf voor waar je het graag over wilt hebben. Bijvoorbeeld:
– Wensen en grenzen op het gebied van behandelen: wat wil je wel en wat niet meer (bijvoorbeeld morfine of reanimatie)
– Waar ben je bang voor?
– Overweeg je hulp bij het sterven en hoe zie je dit voor je?
– Waar wil je sterven: thuis of bijvoorbeeld in een hospice
– Je testament
– Het doorgeven van je wachtwoorden
– Wat je wilt doen met je social media accounts
– Spullen die je speciaal aan iemand wilt geven
– De uitvaart: hoe zie je dat voor je, hoe wil jij herinnerd worden?