Rouw moet je ervaren. Er is geen handig trucje, er bestaat geen snelle oplossing. Het kan je wel helpen als je begrijpt wat rouw is, wat het geestelijk en lichamelijk met je kan doen en wat de waarde van rouw is. Weet in elk geval dat je niet de enige bent die rouwt of die weet wat rouw is. Je bent niet alleen.
Er zijn verschillende manieren om rouw te omschrijven. Bijvoorbeeld:
Er zijn verschillende visies op rouw. Sommige spreken over ‘rouwfasen’, de laatste jaren hebben we het vaak over ‘rouwtaken’. Lees hier meer over deze rouwtaken of rouwfasen.
Zoals alles bij rouw persoonlijk is, geldt dit ook voor de manieren die voor jou goed voelen om het verlies te verwerken en daarnaast je leven op te pakken. Er is geen juiste manier, alleen jóuw manier.
Wat wel voor iedereen geldt, is dat rouwen veel emoties en gevoelens oproept en dat het veel energie kost. Je kunt hierdoor last krijgen van lichamelijke klachten, zoals vermoeidheid, slaapproblemen of spierspanningen. Het kan ook dat je concentratieproblemen krijgt of dat je geheugen slechter is. Soms verandert je gedrag: je wordt heel erg actief of juist lusteloos.
Een paar algemene tips die we kunnen geven:
Praten over je verlies is belangrijk, dat wordt vaak herhaald. Maar hoe doe je dat? En hoe ga je om met onbegrip, of met het moment dat mensen minder aandacht gaan besteden aan je rouwproces?
Op rouwinformatie.nl staan een aantal tips:
Een rouwproces kan bestaan uit emotionele, lastige, onverwachte en soms overweldigende ervaringen. Maar je rouwreactie kan ook minder intens voelen dan je had verwacht. Dan kun je je misschien gaan afvragen: is er iets mis met me? Waarom voel ik zo weinig?
Er kunnen meerdere redenen zijn waarom je niet rouwt zoals je had verwacht. Eleanor Haley, een van de oprichters van platform www.whatsyourgrief.com , noemt de volgende voorbeelden:
Hoe je een verlies ervaart wordt mede bepaald door je culturele achtergrond, spirituele overtuigingen, familiegeschiedenis en je normen en waarden. Maar ook door televisie en films, die vaak sterk gedramatiseerd zijn. Daarnaast blijkt dat we de intensiteit en duur van onze emotionele reacties lastig kunnen inschatten.
Je kunt denken dat je verdriet groots en heftig is, maar dit voelt nog niet zo. Het kan dat je nog in shock bent, of dat het verlies langzamer dan gedacht bij je doordringt.
Je kunt het verlies pas voelen als je er echt mee wordt geconfronteerd. Een man die er niet bij was toen zijn moeder overleed, vertelde: ‘Ik ging naar huis en verwachtte haar te zien in de keuken. Toen die leeg was besefte ik pas dat ze er niet meer is.’
In de periode rondom het overlijden is er vaak veel te doen, zoals bijvoorbeeld het afscheid plannen, voor kinderen zorgen of de taken van je overleden dierbare overnemen. Dit kan de aandacht afleiden van je rouw, waardoor je minder kunt voelen.
Je relatie kan bijvoorbeeld veranderd zijn door de tijd of je hebt nooit een sterke band ervaren, ondanks dat deze persoon bijvoorbeeld familie van je is.
Het is normaal om onaangename gedachten, emoties of lichamelijke sensaties uit de weg te willen gaan. Maar er kunnen problemen ontstaan wanneer je weigert om over het verlies te praten, als je herinneringen probeert te vermijden, als je je alleen richt op het zorgen voor anderen of als je verdovende middelen gebruikt. Weggeduwde rouw komt vroeg of laat onvermijdelijk naar boven, net zoals een ballon die je probeert onder water te houden.
Rouwen heeft altijd een impact op je leven, hoe lang en hoe intens verschilt per persoon. Maar het kan zijn dat het rouwen je hindert in je dagelijkse leven, of dat je vastloopt in je emoties. Je kunt intenser en langduriger dan gemiddeld emoties en gevoelens ervaren, zoals verdriet, eenzaamheid, schaamte, angst, woede, schuld of ongeloof. Of je voelt juist helemaal niets.
Het kan dan zijn dat je gecompliceerde rouw ervaart. Het is belangrijk om dan professionele hulp te zoeken. Doe je dit niet, dan kan dit leiden tot depressie. Ook zou je een angststoornis kunnen ontwikkelen, of een posttraumatische stress-stoornis (PTSS). Gecompliceerde rouw kan ook leiden tot misbruik van alcohol, drugs en/of medicijnen.
Lees hier meer over gecompliceerde rouw.
Als je merkt dat je vastloopt in je rouw, of dat je symptomen hebt van gecompliceerde rouw, dan is het belangrijk om hulp te zoeken. Je huisarts kan met je meedenken en je doorverwijzen naar passende hulp, zoals een rouwcoach of een psycholoog gespecialiseerd in rouw.
Je kunt ook bellen of chatten met MIND Korrelatie, een organisatie die je anoniem en professioneel advies en ondersteuning kan bieden.
Het Rouwzorgloket van Landelijke Stichting Verlies is te bellen via 033-4616886 voor rouwbegeleiding of een luisterend oor. Zij kunnen je eventueel ook doorverwijzen naar steunpunten in je gemeente. Op hun site vind je een overzicht van die steunpunten.