Het is logisch dat veel aspecten van je dagelijks leven in het teken komen te staan van degene die ziek is. Maar bij uitgezaaide borstkanker kan de ziekte lang duren. Hierdoor kun je op den duur overbelast raken.
Een paar praktische tips:
- Geef je eigen leven niet op
Ga zoveel mogelijk door met eigen bezigheden als werk, hobby of sport. Ook als je partner dat moeilijk vindt. Je houdt het met elkaar beter vol als je niet alleen maar aan het zorgen en regelen bent, maar de dingen blijft doen die je leven structuur en kleur geven.
- Houd contact in stand
Je wilt veel tijd doorbrengen met je partner. Maar het is ook belangrijk dat je de contacten met dierbaren in stand houdt. Door samen met vrienden of familie leuke activiteiten te ondernemen, ontspan je en heb je gelegenheid om je zorgen van je af te praten.
Maak ook afspraken over berichtgeving en contacten met mensen van buitenaf: sociaal contact is belangrijk, maar je wilt voorkomen dat je de hele dag overladen wordt door berichten. Of dat je je verplicht voelt om overal (direct) op te reageren.
- Slaap voldoende
Als je genoeg slaapt en uitgerust bent, kun je de dingen meestal beter aan. Slapen is echter vaak een uitdaging, bijvoorbeeld als je je zorgen maakt over je partner. De kans op voldoende slaap kun je vergroten:
- Ga ’s avonds op een vast tijdstip naar bed.
- Doe geen inspannende activiteiten voordat je naar bed gaat, zoals sporten of een intensief gesprek voeren.
- Drink laat op de avond geen koffie, cola of alcohol.
- Als je overdag een middagslaapje doet, beperk dat dan tot 20 of 90 minuten. Een powernap van 20 minuten zorgt voor een oppepper, bij 90 minuten doorloop je een complete slaapcyclus. Het beste moment voor een middagslaapje is 8 uur nadat je bent opgestaan. Let op: doe niet te laat in de middag je ogen dicht, dan kom je ’s avonds moeilijker in slaap.
Lukt het niet om voldoende of goed te slapen? Dit kan slopend zijn en maakt je kwetsbaarder in de zorg voor je partner en voor jezelf. Trek dan aan de bel en bespreek je slaapproblemen bijvoorbeeld met de huisarts of met een slaapcoach.
- Las een piekerkwartier in
Piekeren levert meestal geen heldere inzichten op, maar kost wel veel energie. Probeer de stroom van negatieve gedachten eens een halt toe te roepen door hardop tegen jezelf ‘STOP!’ te roepen, dat dwingt je om van gedachten te veranderen. Of las elke dag een piekerkwartier in. Gedurende die vijftien minuten mag je je sombere gedachten toelaten. Als ze buiten dit kwartier om opdoemen, ‘parkeer’ je ze tot het volgende piekerkwartier.
- Uit je gevoelens
Zorg dat je je gevoel kunt uiten. Het lost misschien niet je problemen op, maar het lucht wel enorm op. Iedereen heeft zijn eigen vorm, om je een paar ideeën te geven:
- Praat met iemand bij wie je alles ‘eruit kunt gooien’, een vriend/vriendin of juist iemand die iets verder van je af staat, zoals een collega.
- Dansen, boksen, hardlopen, rondspringen door de kamer… breng je lichaam in beweging, maak er als je wilt geluiden bij.
- Schrijf je gevoelens en gedachten van je af in een dagboek of gewoon op een vel papier. Verhalen, losse zinnen of gewoon een paar woorden. Alles helpt.
- Maak een schilderij of een ander kunst- of knutselwerk. Of ga muziek maken. Je gevoelens omzetten in vormen, kleuren en beelden of geluid kan enorm opluchten.
- Vraag hulp en steun
Zoek steun bij mensen die je vertrouwt. Wees daarin niet te terughoudend, omdat je anderen niet met je sores wilt lastigvallen. Veel mensen zullen het juist fijn vinden dat ze iets voor je kunnen betekenen. Stel concrete hulpvragen, zoals boodschappen doen, koken, brengen en halen van kinderen en dergelijke.
Als je wilt zijn wij er ook voor jou. Neem gerust contact op met de BVN.
- Stel grenzen
Mensen die ziek zijn, zijn vaak erg met zichzelf bezig. Het is logisch dat ze gefocust zijn op hun situatie, maar daardoor hebben ze niet altijd aandacht voor jou en gaan ze gemakkelijk over je grenzen heen.
Hoe moeilijk het ook is: het is belangrijk om toch grenzen te stellen. Voor jezelf, maar ook voor de ander. Je neemt de ander dan veel serieuzer.
Vind je het moeilijk om grenzen te stellen? Stel jezelf een paar vragen en beantwoord die in volle eerlijkheid.
- Wat wil jij zelf?
- Wat is voor jou belangrijk?
- Wat vind je acceptabel van de ander?
- Wat heb jij nodig om goed en gelukkig te kunnen functioneren?
De antwoorden op deze vragen geven jouw grenzen aan. Je kunt hierover ook in gesprek gaan met de huisarts of met bijvoorbeeld een psycholoog of (kanker) coach.
- Zoek lichtpuntjes
Focus niet alleen op wat er niet goed gaat, maar leg voor jezelf ook de nadruk op wat er wél lekker loopt. En op de momenten dat jullie liefde, plezier of intimiteit ervaren met elkaar of met anderen.
Ook kan het leven met uitgezaaide borstkanker onverwachte lichtpuntjes met zich meebrengen, bijvoorbeeld een intens/intenser contact met elkaar en het (her)waarderen van jullie leven samen. Dit kunnen lichtpuntjes zijn die je helpen en die je ook na het afscheid kunnen sterken.
‘Je zit niet meer in de speedboot van het leven, maar in een roeiboot. De horizon kun je aanraken en zo kijk je terug op je leven samen. Dan zie je zoveel moois, dat is heel fijn. Het lastige is wel dat het leven voor iedereen om je heen gewoon doorgaat’ Jan van der Meijden, de man van Jet. Blad B, 2017
- Denk na over plan B
Maak een noodplan voor als je het (even) niet meer trekt. Wie kun je vragen om je dan te komen helpen, zodat je bijvoorbeeld even een paar uurtjes de deur uit kunt gaan om tijd voor jezelf te hebben. Of als je te moe bent voor dagelijkse beslommeringen zoals boodschappen doen en koken.
Vraag deze persoon/personen nu al of je aan de bel mag trekken als dat nodig is. Dit geeft je rust en maakt het makkelijker om aan te geven als het niet meer gaat. Vaak vinden mensen het juist fijn om je met iets praktisch te kunnen ondersteunen.
Een partner met uitgezaaide borstkanker, wat betekent dit voor je werk?
Wat betekent het leven met een ongeneeslijke zieke partner voor je werksituatie? Wat verandert er? Waar heb je behoefte aan? Borstkankervereniging Nederland (BVN) en Nederlandse Federatie van Kankerpatiënten organisaties (NFK) deden hier onderzoek naar.
Bronnen:
Voel je beter – Deborah Ligtenberg
www.borstkanker.nl
www.gezondheidsplein.nl